Trong một bài chia sẻ trước đây, chúng tôi đã từng đề cập đến Harmonic gồm nhiều mô hình giá biến thể. Đặc điểm chung của Harmonic pattern là có hình dáng nhận diện tương đối phức tạp. Vậy nhưng một khi đã được xác định, chúng lại cung cấp tín hiệu giao dịch cực kỳ chính xác, hỗ trợ trader đặt lệnh hiệu quả. Trong phần tổng hợp dưới đây, bạn sẽ được tiếp tục tìm hiểu về mô hình Gartley. Vậy chính xác mô hình Gartley là gì? Nó thường xuất hiện khi nào?
Mô hình Gartley là gì?
Gartley nằm trong nhóm mô hình nguyên thủy Harmonic. Dạng mô hình này ra đời từ năm 1932, nó được phát triển bởi Harold M. Gartley. Ông từng đề cập chi tiết mô hình Gartley trong ấn bản Profits in The Stock Markets, xuất bản năm 1935.
Người ta đã tìm thấy Gartley trong trang sách thứ 222 trong ấn bản trên, chính vì vậy mô hình này còn được gọi với cái tên Gartley 222.
Mô hình Gartley sơ khai chỉ gồm tập hợp 5 điểm X, A, B, C và D. Khi nối lại chúng lại với nhau, chúng ta sẽ thu được hình chữ M hoặc W. Sau này, Larry Pesavento đã bổ sung tỷ lệ Fibonacci vào mô hình, khiến chúng trở nên phức tạp khiến chúng trở nên phức tạp hơn nguyên gốc khá nhiều.
Scott Carney tiếp tục là người hoàn thiện mô hình. Ông kết hợp Gartley với kiến thức quản lý rủi ro. Kể từ khi ra đời đến nay, mô hình này đã được ứng dụng rộng rãi trong giao dịch chứng khoán, ngoại hối, tiền mã hóa,.. Mặc dù có phần hơi khó nhận biết nhưng tính hiệu quả của Gartley lại hơn hẳn các mô hình đơn giản khác.
Đặc điểm của mô hình Gartley
Gartley được chia thành 2 dạng mô hình cơ bản. Bao gồm mô hình tăng giá và giảm giá.
- Mô hình Gartley tăng giá: Có đỉnh thứ nhất cao hơn đỉnh thứ hai, đáy thứ ba cao hơn đáy thứ nhất.
- Mô hình Gartley giảm giá: Có đáy thứ hai cao hơn đáy thứ nhất, đỉnh thứ ba thấp hơn đỉnh thứ nhất.
Khi một trong hai mô hình này hình thành có nghĩa thị trường sắp có sự có sự đảo chiều với đợt sóng điều chỉnh trước đó. Thế nhưng giá vẫn đi theo xu hướng ban đầu hình thành đường XA.
Phân tích chi tiết từng dạng mô hình Gartley
Trong một mô hình Gartley luôn bao gồm 5 điểm. Nếu nối chúng lại với nhau ta sẽ được 4 đoạn thẳng trong một đường gấp khúc tổng thể. Chuyển động của 4 đoạn thẳng này tương tự như chuyển động sóng Elliott. Trong đó, đường XA đóng vai trò như sóng chính, 3 đường còn lại giống các đợt điều chỉnh giá. Cuối cùng thị trường vẫn đi theo xu hướng của sóng XA.
Nhận diện mô hình Gartley tăng giá
Để nhận diện mô hình Gartley tăng giá, bạn hãy chú ý quan sát từng đợt sóng. Mô hình này sẽ hình thành nếu đáy D xuất hiện.
- Mô hình bắt đầu bằng một xu hướng tăng, tương ứng với đường thẳng XA.
- Giá bắt đầu điều chỉnh giảm về đáy B, hình thành sóng AB.
- Giá lại bật tăng lên đỉnh C, hình chữ nhật sóng BC, đỉnh C lúc này vẫn chưa vượt qua đỉnh A.
- Hô hình chính thức hoàn thành khi tạo thành đáy D.
Như vậy, sau khi mô hình Gartley tăng giá hoàn thành, thị trường lập tức bật tăng. Nếu như nhận thấy tín hiệu này, bạn cần thiết lập lệnh mua vào chớp cơ hội tăng giá sắp diễn ra.
Nhận diện mô hình Gartley giảm giá
Mô hình Gartley giảm giá bắt đầu từ một đợt sóng giảm giá. Một khi mô hình được xác định, thị trường sẽ bị chi phối bởi xu hướng tăng giá.
- Khởi đầu bằng một xu hướng giảm, tương ứng với đoạn thẳng XA.
- Tiếp theo, giá lại điều chỉnh tăng tạo thành đáy B, hình thành sóng AB.
- Giá lại giảm xuống tạo thành đáy C, hình thành sóng BC. Trong đó, đáy A không thấp bằng đáy A.
Sau khi mô hình hoàn tất (đỉnh D đã được tạo thành), thị trường sẽ quay đầu giảm giá. Nếu đã đặt lệnh báo trước đó, lúc này bạn nên bán ra.
Quy tắc về tỉ lệ trong mô hình Gartley
Tỷ lệ Fibonacci là một phần tương đối quan trọng trong các mô hình giá Gartley. Ở mỗi đợt sóng điều chỉnh, người ta lại thêm vào một tỷ lệ nhất định.
- Đoạn tăng giá AB ương ứng mức thoái lui từ 0.618 so đoạn xu hướng chính XA.
- Đoạn giảm giá BC đã điều chỉnh về ngưỡng thoái lui 0.382 – 0.88 so với đoạn xu hướng điều chỉnh tăng AB.
- Đoạn băng giá CD tương ứng với mức mở rộng 1.27 – 1.618 thuộc đoạn thẳng AB. Đồng thời thoái lui tại mức 0.786 thuộc đoạn xu hướng chính XA.
Trong mô hình giá Gartley, bạn cần chú ý tỷ lệ quan trọng nhất. Đó là hai mức thoái lui 0.618 và 0.786. Mô hình chỉ có thể hiệu lực khi hai tỷ lệ này chính xác cho biết đã quy định, nếu chênh thì mức chênh phải cực nhỏ.
Hướng dẫn các bước giao dịch với mô hình Gartley
Về cơ bản để giao dịch với mô hình giá Gartley, bạn phải lần lượt thực hiện 2 bước nhận diện mô hình và tính toán tỷ lệ Fibonacci.
Bước 1: Tiến hành nhận diện mô hình
Theo dõi hướng chuyển động của đường giá trong biểu đồ giá, bạn hoàn toàn có thể nhận diện mô hình Gartley bằng mắt thường. Nếu là mô hình tăng, nó có hình dạng tương tự chữ M. Còn nếu là mô hình giảm, hình dáng lại giống với chữ W.
Sau đó, bạn hãy kết hợp đối chiếu với điều kiện của mô hình giá Gartley nguyên thủy. Theo đó đối với mô hình tăng giá thì đỉnh thứ nhất cao hơn đỉnh thứ hai, đáy thứ ba cao hơn đáy thứ nhất. Ngược lại với mô hình giảm giá, đáy thứ hai cao hơn đáy thứ nhất, đỉnh thứ ba thấp hơn đỉnh thứ nhất.
Bước 2: Xác định tỷ lệ Fibonacci
Điểm khác biệt lớn nhất của Gartley so với các mô hình Harmonic nằm ở tỷ lệ Fibonacci. Để tính toán tỷ lệ trong mô hình, bạn hãy sử dụng công cụ hỗ trợ đo Fibonacci Retracement (FR) hoặc Fibonacci Extension (FE).
Trước tiên bạn hãy sử dụng FR để tìm ra tỷ lệ thoái lui của đoạn AB so với XA. Mức tỷ lệ này phải bằng hoặc xấp xỉ 0.618. Trường tỷ lệ đo cho kết quả, đây có thể là biến thể của mô hình giá giá con rơi chứ không phải Gartley nữa.
Sau đó, bạn lại sử dụng FR để xác định mức thoái lui của đoạn điều chỉnh BC so với đoạn AM. Mức tỷ lệ thoái lui phải luôn nằm trong khoảng từ 0.382 – 0.886.
Trong khâu tiếp theo, bạn cần dùng đến FE để xác định mức mở rộng của đoạn CD so với đoạn AB. Tỷ lệ được xem là hợp lệ khi nằm trong khoảng từ 1.27 – 1.618. Trường hợp, BC thoái lui ở mức 0.382 kéo theo CD cần mở rộng đến khoảng 1.27. Còn nếu như đoạn BC thoái lui đến ngưỡng 0.886, bắt buộc CD phải mở rộng đến mức 1.618. Cuối cùng, bạn hãy dùng FR để xác định mức thoái lui của đoạn CD so với XA.
Bước 3: Đặt lệnh giao dịch
Khi đã xác định chính xác mô hình và tỷ lệ Fibonacci, bạn hãy bắt đầu chuyển sang bước đặt lệnh giao dịch.
Vào lệnh
Nếu nhận thấy điểm D đã thoái lui theo đúng tỉ lệ 0.786 so với đoạn XA, bạn cần chớp thời cơ vào lệnh. Tuy nhiên cũng không nên phải vào lệnh quá sớm. Vì chưa chắc vào lệnh sớm đã đảm bảo tỷ lệ risk : reward lý tưởng nhất.
Thời điểm vào lệnh phù hợp nhất là khi nhận thấy điểm D đã thoái lui đến mức tỷ lệ 0.786. Vì lúc này vô hình đã tin tức có hiệu lực, giá bắt đầu di chuyển từ giảm sang tăng hoặc ngược lại. Nếu như nhận thấy mô hình không còn hiệu lực, bạn cần tiến hành đặt lệnh cắt lỗ kịp thời.
- Với mô hình Gartley tăng giá, lệnh mua vào đặt tại đáy D.
- Với mô hình Gartley giảm giá, lệnh bán ra đặt tại đỉnh D.
Trong khi quyết định đặt lệnh giao dịch, phân chú ý theo dõi hành vi giá tại vị trí có ý định đặt lệnh. Những vị trí này thường hay xuất hiện trong mô hình giá đảo chiều. Nêu hướng dẫn đặt lịch đúng vị trí, tỷ lệ lợi nhuận thu về chắc chắn cao hơn.
Bên cạnh đó cũng có một số trader đặc trị ngay cả khi mô hình chưa hoàn thành. Vì họ tin chắc sớm muộn thì mô hình giá Gartley cũng có hiệu lực. Với cách đặt lệnh như vậy rủi ro sẽ lớn hơn nhưng nếu mô hình chính thức được tạo thành, lợi nhuận thu về sẽ là cực khủng.
Đặt lệnh cắt lỗ
Đối với mô hình Gartley tăng giá, bạn nên đặt lệnh cắt lỗ cách điểm D về phía dưới một vài pip. Tương tự với mô hình Gartley giảm giá, bạn nên đặt cắt lỗ trên điểm D vài pip.
Đặt lệnh chốt lời
Có nhiều cách để bạn chốt lời với mô hình Gartley. Chẳng hạn như chốt lời tại điểm A, C hoặc E. Tuy nhiên những cách này không phải lúc nào cũng hiệu quả. Trader khi đã có kinh nghiệm, họ thường chọn chốt lời theo từng phần trailing stop.
Theo đó trong bước đầu tiên bạn cần xác định mục tiêu chốt lời. Chú ý hãy ưu tiên mục tiêu tiềm năng nhất. Giả sử mục tiêu mà bạn hướng đến là giá tại đỉnh A chẳng hạn. Như vậy, nếu nhận thấy giá đã đạt đỉnh, bạn có thể lựa chọn chốt lời một phần. Đồng thời, dịch chuyển lệnh cắt lỗ đến điểm thuận lợi hơn nếu như nhận thấy thị trường biến động ngược lại.
Khi giao dịch với mô hình Gartley tăng giá, bạn nên trailing stop tại những điểm thấp nhất hoặc vị trí nằm dưới mức giá của điểm A. Trong trường hợp lý trường có khả năng tiếp tục xu hướng theo như dự đoán, bạn có thể đặt mức độ tiêu lợi nhuận cao hơn. Mỗi khi nhận thấy lợi nhuận có thể cao hơn kỳ vọng, bạn nên điều chỉnh lệnh dừng lỗ đến vị trí thuận lợi hơn.
Khi áp dụng chiến lược trailing stop giúp trader tận dụng tối đa cơ hội thu lợi nhuận, bù đắp phần thua lỗ trong tình huống thị trường diễn biến không theo mong muốn. Còn nếu như thị trường diễn biến đúng xu hướng, đương nhiên mức lợi nhuận sẽ đúng không kỳ vọng thậm chí hơn thế.
Ví dụ về cách giao dịch với mô hình Gartley
Trong phần này, chúng tôi xin minh họa cách giao dịch với mô hình Gartley áp dụng cho cặp tiền tệ EUR / USD trên khung thời gian M5.
Dựa vào biểu đồ giá trên, nhiều trader dễ bị nhầm lẫn mô hình giá với mô hình con dơi. Vì lúc này điểm X vẫn cao hơn điểm D. Trong khi đó, điểm B lại điều chỉnh trong khoảng giữa của đoạn X. Tỷ lệ Fibonacci lại chưa xác rõ. Trong trường hợp điểm B thoái lui về mức 0.618, mô hình đã chính thức được xác nhận. Tất nhiên nếu Fibonacci thấp hơn 0.5, mô hình đã chuyển sang mô hình giá con dơi.
Khi mô hình đã được xác nhận hợp lệ, bạn hãy tiến hành vào lệnh theo hướng dẫn dưới đây.
- Khi tại điểm D trong mô hình xuất hiện một cây nến pin bar, trader hãy xem đây là tín hiệu nên mua vào.
- Tiến hành đặt lệnh cắt lỗ theo từng phần. Nến giá tăng lên và chạm đỉnh A, bạn cần tiến hành chốt một phần lệnh. Cùng lúc hãy di chuyển lệnh cắt lỗ đến vị trí trailing stop 1.
Tổng kết
Gartley là mô hình cơ bản và tiêu biểu nhất trong nhóm Harmonic pattern. Nó dễ bị nhầm lẫn với mô hình con dơi. Vì thế trong quá trình nhận diện, bạn cần xét đến tỷ lệ Fibonacci. Khi mô hình chính thức hoàn thành, giá sẽ đi theo xu hướng ban đầu (chính là đường XA). Từ một vài chia sẻ trên đây, mong rằng bạn đã biết cách nhận diện và giao dịch với mô hình Fibonacci!