Denise Sandquist và hành trình trở về nguồn cội để truyền cảm hứng cho phụ nữ Việt
Liệu Việt Nam có cần thêm một ứng dụng hẹn hò khác? Nữ doanh nhân trẻ này nghĩ là có.
Có thể nói hẹn hò trực tuyến là một khái niệm tương đối mới mẻ tại Việt Nam, nhưng ở trên thị trường thì đã xuất hiện gần 100 ứng dụng, trong đó bao gồm cả ứng dụng Tinder đang rất phổ biến ở khắp mọi nơi cũng như một số nền tảng được phát triển trong nước. Tuy nhiên, Denise Sandquist tin rằng vẫn có thứ gì đó đang thiếu sót – một ứng dụng tập trung vào phái nữ, với những tính năng được thiết kế riêng cho văn hoá Việt Nam và không có định kiến giới tính nào cản trở sự tự do kết nối của phụ nữ. Từ đó Fika ra đời, một ứng dụng hẹn hò mà cô cùng thành lập với Oscar Xing Luo, giám đốc công nghệ của công ty.
Sinh năm 1991 tại Việt Nam, Sandquist được một cặp vợ chồng Thụy Điển nhận nuôi khi cô bé chỉ mới được một tháng tuổi. Hai mươi lăm năm sau, chỉ với vài cái tên trong trí nhớ, một tờ giấy khai sinh đã cũ và một trang Facebook mà cô lập ra, chuyến hành trình tìm mẹ như mò kim đáy biển của cô cũng có cái kết đẹp khi lần đầu tiên được gặp lại mẹ ruột của mình. Cuộc đoàn tụ đầy cảm xúc này đã thôi thúc một sứ mệnh trong Sandquist, đó là giúp mọi người xây dựng những mối quan hệ có ý nghĩa, và từ đó ý tưởng về một ứng dụng hẹn hò cho người dùng châu Á cũng bắt đầu nảy sinh. Với óc phân tích của một người học ngành Kinh doanh và Tài chính, cô nhận thấy Việt Nam là một vùng đất đầy tiềm năng. Cô trở về quê hương của mình vào năm 2018 để làm việc cho công ty mỹ phẩm Thụy Điển Oriflame. Trước khi tốt nghiệp Trường Kinh tế Stockholm, cô đã được đào tạo tại Học viện Phiên dịch Quân Đội Thụy Điển và hoàn thành nhiệm vụ của mình tại Đại sứ quán Thụy Điển ở Moscow. Những trải nghiệm tại các quốc gia khác nhau (Anh, Nga, Trung Quốc, Tunisia) của Sandquist cùng khả năng nói lưu loát sáu thứ tiếng đã khiến cô trở thành một công dân toàn cầu thực thụ.
Trong cuộc gọi video từ nhà mình, Sandquist đã chia sẻ về dự án mới nhất của mình và cách mà hành trình kết nối với cội nguồn đã giúp cô hình thành tính cách cùng sự chuyên nghiệp.
Chúng ta hãy nói về điều thú vị nhất hiện tại – ứng dụng Fika. Mọi thứ đang diễn ra thế nào?
Chúng tôi đã chính thức cho ra mắt ứng dụng này vào tháng 11 năm ngoái, và hiện tại thì chúng tôi vừa mới đóng cửa vòng gọi vốn đầu tiên. Dạo gần đây dự án nhận được nhiều sự quan tâm. Tôi đã nghỉ công việc toàn thời gian của mình chỉ để hoàn toàn tập trung vào Fika. Hiện nay mọi thứ đều diễn ra tốt đẹp.
Vậy thành tựu nổi bật nhất của Fika cho tới thời điểm hiện tại là gì?
Chúng tôi đã co1 được hơn 460,000 lượt tải về, khoảng gần con số nửa triệu cho tới thời điểm hiện tại. Các chỉ số khác như chỉ số những người dùng đang hoạt động cũng đang khá tốt. Đối với tôi và Oscar – người đồng sáng lập công ty, thì đây là lần đầu tiên chúng tôi sở hữu một công ty riêng như thế này. Mới vài tháng trước thôi công ty này còn là một công ty tự lực. Tôi nghĩ điều này cũng là một thành tựu. Chúng tôi quả thực đã và đang trưởng thành cùng với công ty và nhóm của mình.
Tại sao bạn quyết định đặt tên ứng dụng là Fika vậy? Đây có phải là tiếng Thụy Điển không?
Fika có nghĩa là dành thời gian để thư giãn hoặc thưởng thức bữa ăn cùng với bạn bè. Đây là khoảnh khắc quý giá cho bản thân hoặc với người mà bạn thích. Đối với chúng tôi, để nghĩ ra được cái tên có ý nghĩa nhưng cũng phải dễ phát âm ở Việt Nam như vậy là điều rất quan trọng. Chúng tôi thích âm thanh của một từ kết thúc bằng chữ “a” và từ đó phải nghe có vẻ tích cực. Nhóm cũng đã đề cử ra một vài cái tên, và sau khi trải qua một quá trình bầu chọn thì chúng tôi nhận thấy rằng mọi người đều thích Fika cũng như ý nghĩa của nó. Chúng tôi sẽ không chọn một từ Thụy Điển nếu như người Việt không thể phát âm được nó đâu.
Bạn đã trải qua phần lớn những năm quan trọng của mình ở Thuỵ Điển, rồi sau đó lại sống và làm việc tại các quốc gia khác nhau. Vậy tại sao bạn quyết định chọn Việt Nam là nơi để xây dựng sự nghiệp bây giờ?
Tôi đến Thụy Điển khi chỉ mới tròn một tháng tuổi, vì thế từ nhỏ đến lớn tôi không hề biết gì nhiều về đất nước Việt Nam. Tuy rằng bản thân không thể nói được tiếng Việt, nhưng lúc nào tôi cũng luôn quan tâm đến Việt Nam cũng như luôn muốn tìm đến bố mẹ đẻ của mình. Khi 22 tuổi, tôi đặt chân đến Việt Nam lần đầu tiên, lúc đó tôi thực sự đã yêu nơi này mất rồi. Người Việt Nam rất ấm áp, chịu thương chịu khó, và đầy tiềm năng nữa. Tôi đã từng trải qua quãng thời gian bôn ba ở Nga, Trung Quốc, Thái Lan và Anh, nhưng chỉ khi đến với Việt Nam, những cơ hội và động lực phát triển tại thị trường này đã níu chân tôi lại. Tôi nghĩ rằng tố chất kinh doanh đã có sẵn trong máu của người dân Việt Nam – vì họ không chỉ có một công việc toàn thời gian, mà còn có một công việc phụ khác. Tất cả tạo nên một môi trường làm việc thú vị. Ngoài ra thì tôi không thể sống tại một nơi mà tôi không thích thức ăn, con người và thời tiết được. Cho nên quyết định đó hoàn toàn là thuận theo tự nhiên hết.
Vậy việc sống và lớn lên tại Thụy Điển thì như thế nào?
Thời tiết ở Thụy Điển lúc nào cũng rất đẹp và khá lạnh. Tôi cũng có cha mẹ ở bên cạnh để yêu thương tôi và có thêm một người em gái nhỏ cũng được nhận nuôi từ Việt Nam. Mặc dù tôi không có nhiều người bạn châu Á, nhưng tôi luôn tò mò về nơi đó. Khi tôi bắt đầu hỏi mẹ những câu hỏi như “Lúc con ở trong bụng mẹ thì cảm giác như thế nào ạ?” Khi đó mẹ sẽ nhẹ nhàng nói với tôi rằng “Con có bố mẹ là người Việt Nam. Bố mẹ con đều rất yêu thương con, nhưng họ cũng muốn con có một cuộc sống tốt đẹp hơn. Vì thế cho nên họ đã quyết định gửi con đến Thuỵ Điển.” Bố mẹ nuôi cũng là người đã dạy tôi phải biết tự hào về nguồn cội của mình, và đó là điều rất tự nhiên. Tôi cảm thấy mình vừa là người Thụy Điển, nhưng mình cũng là người Việt.
Bố mẹ nuôi đã rất ủng hộ việc tôi muốn đi tìm bố mẹ ruột của mình. Tôi nghĩ rằng, đối với các bậc phụ huynh nhận con nuôi thì chuyện phải cởi mở và chia sẻ về gốc gác của đứa trẻ, khiến chúng cảm thấy mình là đứa bé được chọn để yêu thương là một điều rất quan trọng. Tất nhiên, mọi người sẽ nhìn nhận việc nhận con nuôi theo nhiều cách khác nhau, nhưng đối với tôi, tôi luôn cảm thấy hạnh phúc khi là người Việt Nam và lớn lên ở Thuỵ Điển.
Điều gì đã thôi thúc bạn bắt đầu chuyến hành trình đi tìm người mẹ ruột của mình?
Việc đó bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau. Tôi làm việc tại Đại sứ quán Thụy Điển ở Moscow khi bước sang tuổi 22, cũng trong khoảng thời gian đó tôi bắt đầu có những suy nghĩ về mẹ ruột của mình, vì lúc bà gửi tôi đi thì bà cũng trong độ tuổi của tôi lúc đó. Có lẽ rằng thời điểm đó bà trở nên thiếu thốn đủ điều và phải cần đến sự giúp đỡ về mặt tài chính chẳng hạn. Tôi lớn lên và thường tưởng tượng rằng mẹ mình lớn tuổi lắm, nhưng khi tôi bằng tuổi mẹ lúc ấy, tôi chợt nhận ra rằng không phải như vậy. Tôi cũng dành thời gian suy ngẫm về bản thân mình, vì tôi vốn là một cô gái luôn tự thúc đẩy bản thân mình mặc dù bố mẹ chưa bao giờ ép buộc tôi phải làm bất cứ điều gì. Với họ, tôi có thể làm gì mà tôi muốn. Cho nên tôi đã tự hỏi mình rằng “Vậy bản chất này từ đâu mà có?”. Thêm một điều nữa là tôi chưa từng đến Việt Nam bao giờ, nên việc đến Việt Nam đã nằm trong bucket list của tôi từ lâu.
Bạn đã quay trở lại Việt Nam được vài năm rồi. Vậy điều đó ảnh hưởng đến lối sống hay thói quen sinh hoạt của bạn như thế nào? Có bất kỳ giá trị nào của Việt Nam mà bạn đặc biệt đồng cảm không?
Tôi nghĩ bản thân mình đã biết cách quan tâm tới người khác nhiều hơn rồi đó. Vì Thuỵ Điển vốn là một quốc gia mang tính cá nhân khá cao, nơi mà bạn phải tự mình làm tất cả mọi thứ. Cho nên khi sinh sống ở Nga, Trung Quốc và Việt Nam, nó đã khiến bản thân tôi thay đổi một chút. Trước đây, khi đi chơi với các anh chị đồng nghiệp người Việt Nam thì tôi thường là em út trong nhóm, vì thế mà họ đã chăm sóc tôi rất nhiều, ví dụ như gắp đồ ăn cho tôi rồi còn gọi món cho tôi nữa. Thường ở Việt Nam thì người nhỏ tuổi sẽ chăm sóc cho người lớn hơn và ngược lại. Mọi người ở đây đều rất ấm áp và chu đáo cho nên nếu tôi cứ tiếp tục cách sống cá nhân của mình ở Việt Nam thì sẽ rất là kỳ cục đó.
Ở Thuỵ Điển, đôi khi mọi người cần phải thu thập nhiều thông tin và suy nghĩ thật kỹ càng trước khi đưa ra một quyết định nào đó. Nhưng nếu chuyện xảy ra quá đột ngột thì rất có thể họ sẽ không biết phải ứng phó như thế nào. Còn ở Việt Nam thì lại khác, mọi thứ thay đổi rất nhanh. Điều đó khiến cho người dân Việt Nam lúc nào cũng năng động và rất tích cực. Người Việt quả thật giỏi với việc thích ứng tốt với mọi tình huống, và tôi nghĩ mình đã tiến bộ hơn ở mảng đó.
Theo bạn thì sự khác biệt lớn nhất trong thói quen hẹn hò giữa phụ nữ Việt Nam và phụ nữ ở các nước châu Âu là gì?
Văn hóa hẹn hò ở châu Âu đã được hình thành từ lâu, còn ở Việt Nam thì đó vẫn là một điều khá mới mẻ. Nhiều người Việt thường không quen với chuyện tương tác trên nền tảng trực tuyến, đặc biệt là với người lạ. Bên cạnh đó cũng tồn tại một sự kỳ thị nhất định đối với các ứng dụng hẹn hò ở Việt Nam. Tôi biết nhiều người bạn nữ của tôi không muốn sử dụng Tinder vì họ cảm thấy nó không an toàn, và họ còn nghĩ rằng Tinder dường như không phải là một nền tảng quan trọng trong việc hẹn hò. Đối với phụ nữ Việt Nam, điều quan trọng nhất vẫn là cảm thấy an toàn, biết rằng những người trên ứng dụng đó là có thật ở ngoài đời. Mặc dù ở Thụy Điển, các nền tảng tìm kiếm bạn hẹn hò là một điều hết sức bình thường thì ở Việt Nam, nó lại trở nên khá tiêu cực. Tôi nghĩ định kiến đó đã ảnh hưởng phần nào đến sự tương tác và cách mà phụ nữ Việt Nam hẹn hò.
Vậy Fika có xuất hiện trong bối cảnh đó để có thể giúp phụ nữ cảm thấy an toàn hơn không?
Chính xác là như vậy. Chúng tôi đã cố gắng điều chỉnh sản phẩm của mình sao cho có thể phù hợp với văn hóa châu Á, thêm vào thông tin về các cung hoàng đạo cũng như là về 16 loại tính cách khác nhau. Chúng tôi cũng đã thảo luận rất nhiều để có thể biến Fika thành một ứng dụng hẹn hò thân thiện và hỗ trợ phụ nữ. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng muốn các bạn nữ biết rằng: việc các bạn ấy sử dụng một ứng dụng hẹn hò là hoàn toàn bình thường. Mục đích cuối cùng của chúng tôi vẫn là muốn có một nền tảng thú vị nơi mà người phụ nữ có thể cảm thấy an toàn và tìm thấy những mối quan hệ có ý nghĩa cho riêng mình.
Tôi cũng muốn đóng góp cho Việt Nam bằng cách này hay cách khác. Tôi nghĩ mình quả thật là may mắn khi được lớn lên với niềm tin mạnh mẽ vào bản thân như vậy. Vì giữa những sự kỳ vọng từ cha mẹ và xã hội lên những việc bạn có thể hoặc không thể làm khi bản thân là nữ giới, tôi nghĩ sẽ thật tuyệt vời nếu có thể tạo ra một cộng đồng như Fika, một cộng đồng giúp người phụ nữ có được quyền lực, sự phát triển và giá trị thật của mình.
Là một người phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ, một ngành do nam giới thống trị, bạn có lời khuyên nào muốn dành cho những nhà sáng lập nữ khác không?
Mọi người nên làm theo những gì trái tim mình mách bảo. Hãy tự tin vào bản thân và nghĩ rằng bạn là một cá thể độc đáo. Tôi hiểu, đôi khi sẽ rất khó khăn vì chỉ có một mình bạn là nữ trong ngành công nghệ như thế này. Nhưng hãy cố gắng tìm kiếm sự giúp đỡ với những người phụ nữ khác giống như bạn, khi đó, giữa những người phụ nữ với nhau, họ có thể cho bạn những lời khuyên hữu ích [khi làm việc trong ngành công nghiệp này]. Đối với tôi thì tôi luôn tìm kiếm những người cùng tuổi với mình hoặc một người có thể đồng cảm với tôi.
Nếu bạn cần một sản phẩm để giải quyết một vấn đề nào đó và bạn biết rằng có rất nhiều thứ liên quan đến công nghệ trong thời buổi hiện tại, thì hãy cứ làm thôi. Đừng sợ hãi vì bạn luôn có thể tìm ra được cách giải quyết bất cứ lúc nào. Và bạn cũng không cần phải là một chuyên gia về công nghệ gì hết. Bởi vì bạn sẽ học được mọi thứ mà bạn cần và hãy tìm những người có thể bổ sung những chỗ mà bạn thiếu sót.
Cuộc phỏng vấn đã được biên tập và tóm tắt cho rõ ràng.